نافرمانی مدنی در پرتو حقوق بین الملل بشر

چکیده اعتقادوباور به حقوق طبیعی وفطری وبه طور کلی حقوقی که لازمه انسانیت انسان هستند ولایزال وتغییر ناپذیر،دردرون خود این ایده را بارور کرده است که هرگاه دولتها ویا صاحب منصبان حکومتی، قوانینی راوضع نمایند که برخلاف این حقوق باشد ،علیرغم وجود وظیفه اخلاقی اطاعت از قانون در تمام جوامع ،آن قانون که بدون هسته عدالت است لازم الاتباع نبوده وقابل اعتراض ومقاومت ونقض خواهدبود. باعنایت به رشدتعمیق باوربه حقوق طبیعی ازطریق انعکاس آن در اسنادبین المللی و رویه های قضایی،شکی باقی نمی ماند که امروزه حقوق بشرکه نتیجه بلاواسطه حقوق طبیعی است جز درسایه احترام به ارزشهای اخلاقی وغایت انگاشتن انسان قابل حصول نخواهدبود.براین اساس باکاوش دراندیشه های متفکران حقوق در می یابیم که ایده مقاومت در برابر قانون مشغله دائمی این متفکران بوده است. بانگاهی گذرابه متون حقوقی جهانی ومنطقه ای ومطالعه ارتباط نافرمانی مدنی بابرخی از موضوعات مطرح حقوق بشری،وتعقیب مسیر حق انگاری این موضوع با مطالعه نمونه های بهره برداری از این حق درجهان نتیجه می گیریم که جز درسایه توجه به این حق ونحوه استفاده ازآن، به وی‍‍‍‍ژه بامطرح شدن مفاهیمی همچون دولت رفاه، حقوق بشربه صورت واقعی قابل استیفا نخواهد بود.بنابراین مفهوم نافرمانی مدنی بخشی از ادبیات حقوقی جهانی شده است که ارتباط وثیقی با مفاهیمی چون دمکراسی به عنوان یکی از شیوه های حکمرانی مطلوب وحقوق بشربه عنوان یکی از مفاهیم اساسی حقوق بین الملل داردومادام که نظام حقوقی بین الملل در درون خود ایده حقوق بشر را می پروراند بایدبه مقاومت در برابر قانون به عنوان حق بشرنگریسته شود. اهداف : به رسمیت شناختن حق اعتراض ومقاومت در برابر رویه ها وقوانین ناعادلانه روش تحقیق : تحلیلی وبا استفاده از منابع کتابخانه ای ووب سایتها نتایج : اثبات حقی به نام نافرمانی مدنی به عنوان حقوق بشر واژگان کلیدی : نافرمانی مدنی،حقوق بشر،حقوق بین الملل مقدمه 1 تبیین مسأله: 7 سئوالات تحقیق: 9 پیشینه تحقیق: 9 اهداف: 9 فرضیه ها: 9 نقطه تمرکز تحقیق.................................................................................................................9 روش تحقیق وگرد آوری داده ها: 10 سازماندهی پژوهش: 10 فصل اول. نافرمانی مدنی، کلیات، روشها و اهداف 1-1-کلیات وتعاریف 12 1-2-توجیه نافرمانی مدنی......................................................................................................15 1-2-1 –مقاومت منفی 24 1 -2-2-مقاومت دفاعی..........................................................................................................24 1-2-3-مقاومت تعرضی.........................................................................................................25 1-3-اشکال نافرمانی مدنی......................................................................................................25 1-3-1-نافرمانی های مدنی سنتی...........................................................................................25 الف- اعتراض 25 ب- اعتصاب 26 ج- تظاهرات 26 د- عدم همکاری 27 1-3-2-نافرمانی های مدرن 28 الف- نافرمانی های الکترونیکی 28 ب-نافرمانی های فرهنگی ،هنری وادبی.................................................................................29 1-4-ویژگیها واهداف 29 1-4-1-ویژگیها 29 الف- خشونت پرهیزی 29 ب- مسئولیت پذیری 30 ج- محدودیت 30 د- نقض قانون 30 ه- آشکاربودن 30 و- داشتن شکل اعتراضی: 30 1-4-2-اهداف 30 الف- عمومی کردن نارضایتی 30 ب- جلب توجه وجدان آگاه جامعه 31 ج- مجبور کردن هیات حاکمه جبار برای مذاکره 31 د- به بن بست کشاندن سیستم 31 ه- به چالش کشیدن اعتبار و مشروعیت قانون 31 1-5- نافرمانی مدنی ودیگر اشکال اعتراض 32 1-5-1-انقلاب: 32 1-5-2-تروریسم: 33 1-5-3-کودتای بدون خونریزی: 34 1-5-4-بایکوت: 34 1-5-5-اعتصاب مدنی : 34 1-5-6-نافرمانی مدنی 35 1-5-7-دفاع نظامی: 35 1-5-8-قیام یاخیزش عمومی 35 فصل دوم. نافرمانی مدنی در اندیشه های حقوقی مقدمه 38 2-1- باور دوران باستان از حقوق طبیعی 39 2-1-1-نافرمانی در اندیشه های باستانی 40 الف- آنتیگون سوفوکل ونافرمانی: 40 ب-سقراط: 40 ج-رواقیون: 41 د-سیسرون 42 2-2- باور مسیحیان از حقوق طبیعی: 43 2-2-1-توماس آکویناس 44 2-3-دوره جدید حقوق طبیعی: 45 2-3-1-هوگو گروسیوس 46 2-3-2- جان لاک 47 2-3-3-ایمانوئل کانت 49 2-3-4-هنری دیوید ثورو 50 2-3-5-هانا آرنت 52 2-3-6-مهاتما گاندی 53 2-4-باور فردگرایی از حقوق طبیعی 54 2-4-1-جان رالز 55 2-4-2-رونالد دورکین 61 2-4-3-یورگن هابرماس 68 فصل سوم. نافرمانی مدنی و حقوق بشر مقدمه ...................................................................................................................72 3-1-نافرمانی مدنی وحق تعیین سرنوشت 72 3-2- نافرمانی مدنی وحقوق شهروندی 80 3-2-1 مفهوم شهروندی در بستر حقوق بشر 80 3-2-2-تعریف شهروند 82 3-2-3-حقوق و مسئولیت شهروندی 84 3-3-نافرمانی وحقوق بین الملل اسلام 92 3-4-نافرمانی و حق بر محیط زیست سالم 99 3-5-نافرمانی،دمکراسی ،حقوق بشر وحاکمیت دولتها 101 فصل چهارم. نافرمانی مدنی در متون و اسناد حقوقی 4-1-:نافرمانی در اسناد جهانشمول حقوق بین الملل 111 4-1-1-میثاق جامعه ملل 111 4-1-2-منشور ملل متحد 111 4-1-3-اعلامیه جهانی حقوق بشر 111 4-1-4-میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 115 4-1-5-میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 115 4-1-6-اعلامیه تهران 116 4-2-نافرمانی در اسنادمنطقه ای حقوق بشر 116 4-2-1-کنوانسیون (اروپایی) حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی 116 4-2-2-کنواسیون آمریکایی حقوق بشر 117 4-2-3-منشور آفریقایی حقوق بشر و مردم 118 4-2-4-اعلامیه اسلامی حقوق بشر 119 4-3-نافرمانی در اسنادحقوقی داخلی 120 4-3-1-اعلامیه حقوق بشر وشهروندی فرانسه 120 4-3-2-اعلامیه استقلال آمریکا 121 4-3-3-قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران 122 4-4-نمونه هایی ازبه کارگیری نافرمانی در ایران وجهان 125 4-4-1-نمونه های مبارزات مسالمت آمیز در جهان 125 4-4-2- نمونه مبارزات مسالمت آمیز در ایران 126 فهرست منابع ومآخذ 133 پیوستها 141